Geschiedenis | Sedjarah

De Molukken is een eilandengroep, gelegen tussen (met de klok mee) Celebes, de Filipijnen, Nieuw-Guinea en Timor. Ze wordt (met de klok mee) omspoeld door de volgende randzeeën: Bandazee, Molukse Zee, Halmaherazee, Seramzee, Arafurazee en Timorzee. Geografisch behoren de Molukken tot Melanesië. De Molukken ligt ook op de grens tussen de Indische en de Grote Oceaan die zich uitstrekt over Polynesië en Micronesië.


In de tijd van de VOC koloniseert Nederland de Molukken om daar te handelen in specerijen. Op 17 augustus 1945 werd Republik Indonesia (RI) uitgeroepen door Soekarno en Hatta, Nederland erkent alleen het gezag van Republik Indonesia over Java, Sumatra en Madura. Tijdens de Tweede Wereldoorlog bezet Japan de Molukken. Wanneer Japan zich overgeeft, willen zowel Nederland als Indonesië de macht over de Molukken, waardoor er weer een oorlog volgt. In deze strijd vechten Molukkers voor Nederland in het Koninklijk Nederlandsch Indisch Leger. Kort gezegd: het KNIL.

Nederland verliest deze oorlog en na ruim 300 jaar kolonisatie komt er op 27 december 1949 een eind aan het Nederlandse bewind en draagt Nederland de soevereiniteit over aan de Verenigde staten van Indonesië (RIS), waarvan Republik Indonesia één van de 16 deelstaten is. 


Republik Indonesia wil macht hebben over alle deelstaten en als gevolg op de liquidatie van alle deelstaten werd op 25 april 1950 de Republiek van de Zuid-Molukken (Republik Maluku Selatan) onafhankelijk geproclameerd op basis van internationaal gemaakte afspraken (RTC-akkoorden en de tijdelijke grondwet van de RIS). Pas op 17 augustus 1950 wordt de Javaanse eenheidsstaat Republik Indonesia (RI) uitgeroepen met grof geweld.

Na de opheffing van het KNIL kregen de KNIL-militairen de volgende keuzes van de Staat der Nederlanden:

• Demobilisatie op Java; hierbij zouden de KNIL-

militairen als het ware worden uitgeleverd aan

Indonesië.

• Terugkeer naar plaats van herkomst; dit zou

betekenen dat zij moeten terugkeren naar bezet

gebied in de Molukken door Indonesië.

Beide opties waren voor veel Molukkers geen mogelijkheid en te gevaarlijk. Door een kort geding tegen de Nederlandse Staat, werd de Nederlandse Staat gedwongen zo'n 12.500 Molukkers (de KNIL-soldaten en hun families) naar Nederland te verschepen voor een tijdelijk verblijf van 6 maanden. Maar na zes maanden blijkt al snel dat van een terugkeer naar huis geen sprake meer is.

In 1951 kwamen de eerste Molukkers aan in Rotterdam met het schip Kota Inten. Bij aankomst in de havens van Rotterdam en Amsterdam kregen ze hun ontslag aangezegd, waarna zij in aparte voormalige concentratiekampen en woonoorden werden gehuisvest.


De Geredja Indjili Maluku (GIM) is als Molukse kerk in Nederland opgericht op 25 november 1952. Het is het historisch gevolg van de dekolonisatie van Nederlands-Indië en de proclamatie van de Republik Maluku Selatan, Republiek van de Zuid-Molukken, op 25 april 1950.


De Gereja Protestan Maluku (GPM), de Protestantse Kerk op de Molukken, distantieerde zich van de RMS-strijd van de Molukse bevolkingsgroep in Nederland, die bleef strijden voor een bestaan op de Molukken in vrijheid en onafhankelijkheid. Dat zette de legerpredikanten die met de Molukse militairen en hun gezinnen waren meegereisd aan om een eigen kerkgenootschap op te richten.


In 1961 kwamen 52 Molukse gezinnen in de woonwijk Hoogkerk terecht. Zij kwamen uit verschillende kampen, onder andere uit Kamp Nuis, Kamp Oranje, Kamp Ybenheer, Kamp De Wittepaal, Kamp Geesbrug, Kamp Schattenberg, Kamp Oostellingwerf, Kamp Pietersberg. Zij hadden destijds nog geen gebedshuis zoals nu en moesten kerken in een gebouw van de Baptistengemeente aan de Pr. Margrietstraat 1. In 1961 werd het kerkgebouw in de Molukse wijk gebouwd. 

Op 30 juni 1962 werd de kerk in gebruik genomen en officieel geopend door wijlen Pdt. Tutuarima. In die tijd was GIM de enige Molukse kerkelijke organisatie binnen de Molukse wijk in Hoogkerk. Wel werd op 22 maart 1953 landelijk de noodgemeente Geredja Protestan Maluku di Belanda (NGPMB) opgericht, om zo aangesloten te kunnen blijven bij de moederkerk op Ambon. Toen eind jaren 60, met de komst van de Missie Beweging van dhr. I. Tamaëla, de woonwijk politiek verdeeld raakte, kwam er ook een splitsing in de kerk. Aanhangers van de Missie Beweging besloten zich ook aan te sluiten bij de NGPMB waardoor er tot op heden twee gemeenten kerken in de Molukse woonwijk Hoogkerk. Op 26 November 2017 heeft het kerkgebouw de naam Gethsémané gekregen en op 26 april 2021 een monumentale status van de gemeente Groningen.

Dramatische verandering van leefomgeving, oorlog en ontberingen, ingrijpende veranderingen van overheersing en onderdrukking, hebben onze (groot)ouders met hun grote gezinnen overleefd met als enig houvast hun geloof en een rotsvaste overtuiging dat God met hen meereist waar zij zich ook bevinden. Zij hebben een geloofsbelijdenis doorleefd, daarin volhard en overgedragen aan de volgende generaties.

Bezoekadres

GIM Hoogkerk

Willem Alexanderstraat 5

9744 BX Groningen

Contact

Secretaris

T. 06 216 031 80

E. bmg@gimhoogkerk.nl

© GIM Hoogkerk 2024